Moderator

av Flu Hartberg

No Comprendo Press, 2016

Flu Hartberg er kjend som avisteiknar for Dagbladet, han gjev ut vitseteikningane Fagprat, og han er ein sentral medlem av kunstnarkollektivet Dongery. Moderator gjekk som føljetong i Dagbladet frå april 2014 til juli 2016.

Moderator startar med ein smell. Den høgrevridde vriompeisen Jarle brukar mykje av tida si på å kverulera på nettet. Han meiner verda er i ferd med å gå til helvete. Det er nett dette som skjer på fyrste sida: Oslo blir jamna med jorda medan Jarle sit i kjellaren og debatterer i kommentarfelta på internett.

Jarle går ut i ruinane og reddar snart sin rake motsetnad, den spinkle og langhåra Ludvig, ein aktiv SV-ar som meinar han vart redda av sykkelhjelmen som han beheld på gjennom heile teikneserien. Jarle meiner dei er utsette for eit muslimsk åtak, Ludvig er sikker på at katastrofa skuldast klimakrisa. Desse to vandrar gjennom Oslo på flukt frå lasarskytande dronar som "ZAPLAFF"ar dei få overlevande etter dommedag.

Sidan Moderator gjekk som føljetong, er kvar side som ein klassisk Asterix eller Tintin, med tydelege poeng og utstyrte med ein "cliffhanger".  Flu Hartberg omtalar seg sjølv som ein politikknerd, mest oppteke er han av innanrikspolitiske debattar og nyhende. Moderator er ein heilstøpt actionfyllt teikneserie full av humor, det er ei postapokalyptisk forteljing om heltemot, politikk, religion, teknologi og Bjarne Melgaard.

Are Flaten
Lom folkebibliotek

Viviann, fri

av Kari Bøge

Aschehoug, 2017

Gjennom indre monolog tenkjer og reflekterer hovudpersonen Viviann over livet. Om barndommen, kjærleiken til Simon og forholdet til venninna Lin. Minna frå barndommen er vonde. Ho følte seg utanfor, det var meir viktig å sjå enn å bli sett, å forstå framfor å bli forstått. Det gav ho kontroll men lite nærleik. Foreldra døydde i ei bilulykke då ho var 13 år. Ho og søskena vart buande hos ei tante og ein onkel. Simon som kanskje var den store kjærleiken lever no saman med venninna Lin.

Viviann bur i huset ho arva etter eksmannen Marius. Huset er stort og ho har sjølv ein liten leilegheit og eit atelier. Resten av huset er eit slags kollektiv der unge menneske får bu billig. Dette var eit prosjekt ho ivra for, men begeistringa for kollektivet er borte og ho har isolert seg.

Dette er ei stilleståande og fin forteljing om kvinneliv og relasjonar mellom menneske. Forholdet til Simon er eit sentralt punkt . Mangla Viviann motet til å kjempe for han? Kor viktig er det tilfeldige som skjer i livet?

Viviann, fri er den 6. boka om Viviann, Lin, Marius og Simon. Boka kan lesast som ein frittståande roman. Den fyrste boka, Viviann, hvit, kom ut i 1974.

Hanne Gran
Skjåk folkebibliotek

Brevet til Rosalin

av Øystein Orten
Samlaget, 2016

I ei bygd ved havet sit den gamle pensjonerte læraren Johannes og skriv eit brev til Rosalin, ei ung jente som er og blir eit mysterium gjennom det meste av romanen. Johannes lever eit stille liv, utan utstand med stort andre enn katten Pjusk, heimehjelpa Marianne og sambuaren hennar. Einast den lett mentalt tilbakeståande Asle på 40 år er innom huset av og til, ein mann Johannes og kona tok seg av gjennom oppveksten hans.

Johannes ber på ei stor sorg og vonde samvitskvalar som tyngjer han, men gjennom brevet får vi også innsyn i andre djuptgripande hendingar gjennom livet hans. Under skrivinga går det fram at det er viktig for han å skildre heile historia si, og han tek oss med heilt tilbake til yngre dagar i bestefaren sitt liv. Slik skriv han seg fram til den andre verdskrigen, som på sitt vis går att gjennom mykje av boka.

Gjennom ein vidunderleg nynorsk skriv Orten fram ei nydeleg, sår historie krydra med poetiske vendingar som kling godt i den velskrivne romanen. Først langt ut i boka får lesaren svaret på kven Rosalin verkeleg er, jenta Johannes skriv brev til etter alle desse åra, og slik bli spenninga i romanen utløyst og gjev svar på alle kvalane den gamle mannen har slitt med gjennom eit langt liv. Boka er ei lita perle som fortener mange lesarar.

Merete Byrøygard
Lom folkebibliotek

En blå tråd

av Anne Tyler
Bastion forlag, 2017

Familien Whitshank – de hengivne og kjærlige foreldre Red og Ebby, deres fire barn og barnebarn, er en typisk amerikansk småborgerlig familie fra Baltimore. Det er ingenting oppsiktsvekkende ved den familien. Ingen av dem er berømte, ingen av dem kan påberope seg usedvanlig intelligens. Ikke noe bemerkelsesverdig med dem. Men som de fleste familier anser de seg for å være usedvanlige. Familiebedriften deres er godt ivaretatt. De står veldig nær hverandre og er svært stolte av det vakre huset sitt og vedlikeholdsferdighetene sine.

Anne Tyler presenterer for oss tre generasjoner av Whitshank-slekten. Først Red og Ebbys familie: en trofast sønn og den fortapte sønn, en ambisiøs søster og en rar søster, en streng og autoritær familiefar og en snill og familiekjær husfrue. Deretter deres eldste kjente ane, snekkeren Junior Whitshank og hans kone. Gradvis avslører forfatteren flere nyanser, nye enkeltheter og ukjente detaljer om familiemedlemmer og avdekker familiehistorien fra nåtid til fortid.

Bokas tittel refererer til en episode av forfatterens liv. Etter morens død skulle hun reparere fars skjorte. Da hun åpnet skapdøren for å finne en snelle med blå tråd, kom en trådsnelle trillende i hendene hennes. Det føltes nesten som om moren rakte den til henne som et slags hemmelig tegn. Det samme skjer med en av personene i boka og kan betraktes som en metafor for generasjons forbindelser.

Familien er det mest sentrale temaet i Anne Tylers forfatterskap. I de fleste bøkene sine skildrer hun hverdagslivet til vanlige amerikanere og beskriver dagligdagse familiehendelser med god ironi og medlidenhet. Inderlig og fortrolig forteller hun om familierelasjoner og ekteskapsforhold, om kjærlighet mellom foreldre og barn, om familietilhørighet og det å bli voksen, om hemmeligheter som finnes i enhver familie og historier som går i arv fra generasjon til generasjon. Hun skriver en rolig, realistisk prosa, upretensiøs og enkel både i form og innhold, men godt konstruert og slepen. Hun tar opp hverdagens hendelser og gjør dem til noe mer. Og hun har et talent for å forvandle en alminnelig historie til stor kunst.

Anne Tyler er en moderne amerikansk klassiker, Pulitzerpris-vinner og Bookerpris-finalist.

Oversatt av Svein Svarverud.

Elvira Tjønnholm
Sel bibliotek