Det som en gang var jord

av Simon Stranger

Tiden Norsk forlag, 2015

Byen er okkupert og det er reist en mur som skiller det okkuperte området fra resten av verden. I denne byen bor Mikael sammen med Miriam og sønnen Isak på 8 år. Området er dominert av kontrollposter, det er mangel på mat og andre nødvendige varer og Mikael og Miriam har måtte ta seg tilfeldige jobber for å overleve. Mikael sørger over alt de har mistet, over kjærligheten som er blitt borte og over ikke å kunne gi Isak det han trenger.

Men Mikael har håp om et bedre liv. Han er nemlig med på å grave en hemmelig tunnel over til den andre siden. Lykkes det kan de hente forsyninger der, de kan få tak i matvarer, leker til Isak, ja kanskje starte på nytt?

Håpet om å slippe vekk tvinger Mikael til å ta et valg som bryter med alt han står for. Men finnes det egentlig valg i den situasjonen han befinner seg i?

Dette er en nydelig, trist og aktuell bok på bare 167 sider. Forholdet mellom far og sønn skildres veldig sterkt, til tider så sterkt at det var vanskelig å lese videre. Det som gjør at du likevel orker å lese videre er at håpet er der, samme hvor ille situasjonen etter hvert blir.

Romanen har tydelige paralleller til vår egen tid. Mange mennesker i verden i dag lever dessverre under lignende forhold som det som skildres i boka.

 «Et helt vanlig liv, sukker hun. Mikael legger hodet i fanget hennes. Et helt vanlig liv, gjentar han. Det er alt de ber om.»

Bodil B. Vorkinn

Dovre folkebibliotek

Svart belte

av Marianne Clementine Håheim

Oktober, 2015

Tretten år gammal syklar ho til sin fyrste sommarjobb på hotellet. To år seinare er ho klar til å øydeleggje. Kroppen har ny form og det veks dun på ryggen.

Ho er kanskje lita og gjer lite ut av seg når du ser henne, men like lite som ho gjer ut av seg, like stor, sterk og verknadsfull er ho på innsida. Eg snakkar om boka Svart belte av Marianne Clementine. Dette er ei bok som ikkje bør gå oss forbi. Dette er ei bok som gjev oss eit spark, ho er direkte og farleg, men di viktigare. Temaet er eteforstyrring, og måten dette blir framstilt på, er berre framifrå – framifrå i sine poetiske, men samstundes råe skildringar. Her er detaljar og mange språklege bilete.   

Romanen syner kor mangefasettert ei eteforstyrring kan vere: Identitetsskapande; kven er eg, ei lengt etter å bli nokon andre. Det er ein måte å bli sett på, ein måte å meistre og kontrollere situasjonar på og ein måte å syne seg sterk på. Med eteforstyrring kjem òg lygnene og narringa. Alt dette blir eg-personen sitt prosjekt. 

Når du verkeleg vil vere svolten, er den gnagande kjensla ei dør du kan opne inn til eit rom kor du får fred. Der kan du kvile medan du kjenner på magen som trekker seg innover mot ryggrada (…) Sterkare dag for dag, sterkare dess nærare du kjem skjelettet. (s. 27).

Den same kvite marken finn veg til offerstaden min under steinen. Eg er takksam for det. Dei får meg til å føle at det eg gjer, ikkje er unaturleg, sjukt. Så snart eg er ute i skogen, blir handlingane mine ein del av krinslaupet. (s. 68).

Boka er ikkje til å kome frå, ei særs personleg ei. For dei som sjølve har slite med eteforstyrring (gutar såvel som jenter) eller for andre vaksne rundt dei, er dette ei historie verdt å lese. Ho er vond, men vakker, ho er godt skriven og lett å lese.


Ann Kristin Leirmo
Lesja bibliotek

Repetisjonsøvelse

av Runar Mykletun

Aschehoug, 2015

Endre kommer inn i stuen, men det er Ole hun ser. Ole er kraftigere, Ole er lavere. Ole var kraftigere, Ole var lavere. Alle mødre har sin favoritt. Ingen mor kunne elske to sønner uten annet til felles enn musikksmaken, med en kjærlighet som var like sterk, som var den samme. Ole brydde seg ikke om annet enn mennesker og musikk.

Det er Anette sine tankar vi får del i her. For ti år sidan mista ho den eldste sonen i sjølvmord. I boka Repetisjonsøvelse, debutboka til Runar Mykletun, møter vi ein familie ti år etter tapet av ein son og ein bror. Vi får innblikk i kvar av dei fire familiemedlemmane sine liv og dei personlege problema dei strir med i det skjulte. Romanen er fortalt i eit knapt språk som godt speglar mangelen på kommunikasjon og avstanden mellom dei fire. Den store smerten som dei alle ber på, ber dei i det stille. Etter sjølvmordet har familen meir eller mindre gått i oppløysing. Familebanda er tynnslitne. Vi veit ikkje om det vil rakne eller halde i sluttscenen der dei fire for fyrste gong på fleire år er samla rundt bordet i barndomsheimen, med den tomme stolen mellom seg, til eit siste eller eit fyrste måltid. Repetisjonsøving.

 *

Dette er eit godt døme på ei bok som treng å pratast ut av hyllene av bibliotekarar i det ganske land. Framsida er langt frå bestseljande og prangande, kvit og kald med ein stol med to avsagde bein og malingsflekkar, illustrerande for innhaldet i boka. Det er ei bok som absolutt fortener lesarar, om eit vanskeleg tema, om det einslege individet og relasjonane i ein famile. Eg ser fram til fleire bøker frå debutant Mykletun.

Rita Mundal
Lom folkebibliotek